Phần Màu Xanh là Gò Đen xưa

ĐẤT VÀ NGƯỜI PHƯỚC LỢI

 

I. VÀI NÉT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI

Xã Phước Lợi, huyện Bến Lức, tỉnh Long An năm trên trục quốc lộ 1A, cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 25km về hướng tây nam. Xã có diện tích tự nhiên 750ha, phía bắc giáp xã Mỹ Yên (Bến Lức), phía nam giáp xã Phước Vân và xã Long Khê (Cần Đước), phía đông giáp xã Phước Lý (Cần Giuộc), phía tây giáp xã Long Hiệp (Bến Lức). Xã Phước Lợi là một xã có diện tích tự nhiên tương đối nhỏ, song quy mô dân số khá lớn. Cụ thể năm 2005, toàn xã có 2.960 hộ với 13.684 nhân khẩu (NĂM 2023 3.223 hộ, 14.056 nhân khẩu). Về thành phần dân tộc, đại đa số là người Kinh, người Hoa chiếm số lượng không đáng kể. Toàn xã bao gồm bảy ấp, trong đó có sáu ấp nông nghiệp và một ấp chợ. Dân cư đa số tập trung ở khu vực ấp Chợ và dọc theo quốc lộ và các tỉnh lộ.

Về giao thông, địa bàn xã Phước Lợi chủ yếu phát triển hệ thống giao thông đường bộ. Xã hiện có tuyến quốc lộ 1A và hai tuyến tỉnh lộ (835 và 835C) chạy ngang qua. Mạng lưới giao thông nông thôn và giao thông nội đồng tương đối hoàn thiện, kết nối đến từng xóm, ấp trong xã.

Về cơ cấu kinh tế, tính đến thời điểm năm 2015, có 35% dân số trong xã làm nông nghiệp, 65% dân số làm nghề thương mại, dịch vụ hay các ngành nghề khác. Toàn xã có 78 doanh nghiệp, công ty đang hoạt động trên địa bàn.

Về cơ sở vật chất - hạ tầng, xã Phước Lợi là nơi tập trung nhiều cơ quan công ích. Cụ thể tại xã hiện có một chợ Gò Đen, một trạm y tế, nhiều phòng khám đa khoa do tư nhân đầu tư, một bưu điện Gò Đen, ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (khu vực Gò Đen), ngân hàng Việt Tin, Quỹ tín dụng Gò Đen, một trường trung học phổ thông, một trường trung học cơ sở, hai trường tiểu học, một trường mẫu giáo. Xã đã được trang bị một đài truyền thanh cấp xã. 100% các hộ trong xã có điện thắp sáng, 100% hộ dùng nước sạch. Ủy ban nhân dân xã đóng tại ấp Chợ.

Về tôn giáo, xã Phước Lợi tập trung nhiều loại hình tôn giáo, bao gồm Phật giáo (ba chùa), Công giáo (một nhà thờ), Tin Lành (một nhà giảng), Cao Đài (một thánh thất) và tín ngưỡng địa phương. Địa bàn xã có ba ngôi đình: Phước Lợi, Phước Quảng, Long Vượng.

Về tổ chức đảng, hiện Đảng bộ xã Phước Lợi có 13 chi bộ với 256 đảng viên, trong đó có bốn chi bộ ngành giáo dục, bảy chi bộ ấp, một chi bộ Công an, một chi bộ Quân sự

Nhìn chung, với vị trí địa lý nằm ở trung tâm chợ Gò Đen, xã Phước Lợi được xem là một trong các xã có nhiều điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế của huyện Bến Lức, tỉnh Long An.

II. VỀ ĐỊA DANH GÒ ĐEN - PHƯỚC LỢI

Gò Đen là tên vùng gò đất cao nằm giữa địa bàn các xã Phước Lợi, Long Hiệp và Mỹ Yên ngày nay. Nhưng nhắc đến Gò Đen, người ta nhắc đến Phước Lợi vì trung tâm Gò Đen nằm trên đất Phước Lợi. Tương truyền vùng này địa hình gò đất cao, đứng từ xa nhìn về thấy bóng cây xanh um tùm giống như màu đen, dân gian gọi là Gò Đen. Triều Nguyễn gọi vùng đất này là Ô Nguyên (thế kỷ XIX). Ô là đen, Nguyên là dãy đất, gò đất. Địa danh Gò Đen ngày nay chính là địa danh thuần Việt có cùng ý nghĩa với địa danh Hán - Việt Ô Nguyên đã từng xuất hiện trong quá khứ. Ngoài ra, vùng Gò Đen còn có một số tên gọi dân gian khác như: Gò Đăng, Gò Thâm, Gò Đêm, Gò Đỏ (Gò Đèn), v.v.. Tuy nhiên, các tên gọi này chỉ dùng để gọi tên một khu vực nhỏ và trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn, tên gọi Gò Đỏ xuất hiện khi chợ Gò Đen cho dựng một cây cột cao, trên có treo cái lồng đèn đỏ, dân thập phương qua lại gọi khu vực chợ này là Gò Đỏ (hay Gò Đèn). Theo Địa chí văn hóa tỉnh Long An, tên gọi Gò Đen (Ô Nguyên) là tên gọi xuyên suốt và có căn cứ nhất do xuất phát từ điều kiện tự nhiên trong vùng. Nói về lòng tự hào đối với quê hương mình, người Gò Đen có thơ như sau:

Quê Gò Đen vọng đến vạn lòng son Quê Gò Đen muôn vạn kiếp vẫn còn Danh vị cũ không bao giờ thay đổi .”